(Child development 2 months to 5 years )
พัฒนการเด็กในแต่ละวัย เป็นสิ่งที่ผู้ปกครองควรศึกษา เพื่อช่วยส่งเสริมพัฒนาการให้ลูกน้อย ได้เติบโตเป็นเด็กที่พัฒนการสมวัย รวมถึงการเฝ้าระวังหากพบพัฒนาช้ากว่าวัยก็สามารถ กระตุ้นพัฒนการได้ ยิ่งรู้เร็ว ก็มีโอกาสที่ จะกลับมามีพัฒนาการที่ปกติ ได้ เด็กในแต่ละช่วงอายุจะมีพัฒนาการที่แตกต่างกันไป บทความนี้จะเป็นประโยชน์ สำหรับคุณพ่อคุณแม่ รวมถึง คุณครู หรือ คนดูแล ได้หมั่นเฝ้าระวัง และส่งเสริมพัฒนาการให้น้องได้ ไม่มากก็น้อย
👩⚕️พัฒนาการเด็ก จะแบ่งเป็น 4 ด้าน ดังนี้
- ด้านการพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่ (Gross Motor )
- ด้านการพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก (Fine Motor)
- ด้านภาษาพูด ความเข้าใจและความรับรู้ภาษา (Expressive & Receptive Language )
- ด้านสังคมและการช่วยเหลือตนเอง (Social & Behaviors)
พัฒนาการเด็กตั้งแต่ 2 เดือน ถึง 5 ปี
❤️พัฒนาการเด็ก 2 เดือน
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : ยกศีรษะขึ้นได้ 45 องศา ในท่านอนคว่ำ
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : มองตามผ่านกึ่งกลางลำตัว
ความเข้าใจภาษา : ตอบสนองต่อเสียงที่ได้ยินโดยกระพริบตาหรือเงียบเพื่อฟัง
ภาษาพูด : ส่งเสียงในลำคอ เช่น “อู” “อา”
สังคมและการ ช่วยเหลือตนเอง : ยิ้มและสบตา
❤️พัฒนาการเด็ก 4 เดือน
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : ท่านอนคว่ำ ยกศีรษะและอกพ้นพื้น พลิกคว่ำหรือพลิกหงาย
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : มองตามสิ่งของที่เคลื่อนที่ได้เป็นมุม 180 องศา
ความเข้าใจภาษา : หันหาเสียง
ภาษาพูด : ทำเสียงสูงๆต่ำๆเพื่อแสดงความรู้สึก , หัวเราะ
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : ตื่นเต้นดีใจอย่างชัดเจนเมื่อเห็นนมแม่ หรือขวดนม
❤️พัฒนาการเด็ก 6 เดือน
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : นั่งโดยใช้มือพยุง นอนคว่ำโดยเหยียดแขนตรงทั้งสองข้าง
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : ใช้ฝ่ามือหยิบของ เปลี่ยนมือถือของ
ความเข้าใจภาษา : หันหาเวลาเรียกชื่อ
ภาษาพูด : ส่งเสียงจากริมฝีปาก เป่าปาก เล่นน้ำลาย
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : สนใจมองสิ่งที่ผู้ใหญ่ชี้ชวนให้ดู หรือชวนเล่น จำชื่อคนคุ้นเคยได้
❤️พัฒนาการเด็ก 9 เดือน
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : ลุกนั่งจากท่านอน คลาน เหนี่ยวตัวขึ้นยืน เกาะยืน
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : ใช้นิ้วหัวแม่มือและ นิ้วอื่นๆหยิบของ
ความเข้าใจภาษา : ทำตามคำสั่งง่ายๆเมื่อใช้ท่าทาง ประกอบ เช่น บ้าย-บาย หยุดการกระทำเมื่อได้ยินคำว่า “ไม่”
ภาษาพูด : เลียนเสียงพูดคุย เรียก พ่อ แม่ แต่ยังไม่เฉพาะเจาะจง
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : เล่นจ๊ะเอ๋ ใช้นิ้วหยิบอาหารกินได้
❤️พัฒนาการเด็ก 1 ปี
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : ยืนเองตามลำพัง/ตั้งไข่ เดินเอง
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : ใช้ปลายนิ้วหยิบของ ปล่อยของลงถ้วย
ความเข้าใจภาษา : ทำตามคำสั่งที่มีท่าทางประกอบ โบกมือ สวัสดี หรือตบมือตามสั่ง
ภาษาพูด : พูดคำที่มีความหมายได้ 1 คำ แสดงความต้องการด้วยท่าทาง หรือเปล่งเสียง
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : ชี้เพื่อบอกความต้องการ โต้ตอบจังหวะในการเล่น
เช่น จ๊ะเอ๋ ปูไต่ เล่นหรือใช้ของตามหน้าที่ ดื่มน้ำจากแก้ว
❤️พัฒนาการเด็ก 1 ปี 6 เดือน
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : วิ่งได้ เดินถือลุกบอลไปไกลได้ 3 เมตร
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : เปิดหน้าหนังสือที่ทำด้วยกระดาษแข็งทีละแผ่นเองได้ ต่อก้อนไม้ 2 ชั้น
ภาษาพูด : พูดเป็นคำๆได้ 4 คำ (นอกจากเรียกชื่อคนคุ้นเคย) เรียกชื่อสิ่งของ หรือทักทาย
ความเข้าใจภาษา : เลือกวัตถุตามคำสั่งได้ถูกต้อง 3 ชนิด ชี้อวัยวะได้ 1 ส่วน
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : สนใจมองตามสิ่งที่ผู้ใหญ่ชี้ ที่อยู่ไกลออกไปอย่างน้อย 3 เมตร
ดื่มน้ำจากถ้วยโดยไม่หก
❤️พัฒนาการเด็ก 2 ปี
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : เหวี่ยงขาเตะลูกบอล กระโดด 2 เท้าอยู่กับที่
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : ต่อก้อนไม้ 4 ชิ้น เปิดหนังสือได้ทีละหน้า
ภาษาพูด : พูดวลีประกอบด้วย 2 คำต่อกัน บอกชื่อรูปสัตว์
ความเข้าใจภาษา : เลือกวัตถุตามคำสั่ง(4ตัวเลือก) ทำตามคำสั่ง 2 ขั้นตอน
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : ใช้ช้อนตักอาหารกินเอง สนใจเล่นกับเด็กอื่น
โดยมี ปฏิกิริยาโต้ตอบกันเป็นครั้งคราว
❤️พัฒนาการเด็ก 2 ปี 6 เดือน
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : กระโดดข้ามเชือกบนพื้นไปข้างหน้าได้ ขว้างลูกบอลขนาดเล็กได้ โดยยกมือขึ้นเหนือศีรษะ
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : ต่อก้อนไม้สี่เหลี่ยมลูกบาศก์ เป็นหอสูงได้ 8 ก้อน
ภาษาพูด : พูดติดต่อกัน 2 คำขึ้นไปอย่างมีความหมาย ใช้คำกิริยาได้ถูกต้องอย่างน้อย 4 กิริยา
ความเข้าใจภาษา : สนใจฟังนิทานได้ 5 นาที วางวัตถุไว้ ”ข้างบน” และ ”ข้างใต้” ตามคำสั่งได้
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : รู้จักรอให้ถึงรอบของตนเองในการเล่น โดยมีผู้ใหญ่คอยบอก
❤️พัฒนาการเด็ก 3 ปี
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : เดินขึ้นบันไดสลับเท้าได้(ยังจับราวบันได) ยืนขาเดียวได้ 3 นาที
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : วาดรูปวงกลมตามแบบ ร้อยลูกปัดขนาดเล็ก
ภาษาพูด: พูดเป็นประโยค เล่าเรื่องเข้าใจประมาณครึ่งหนึ่ง
ความเข้าใจภาษา : เลือกวัตถุขนาดใหญ่ และขนาดเล็กได้ นำของในห้อง 2 ชิ้นมาให้ตามคำสั่งได้
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : แปรงฟันโดยผู้ใหญ่คอยช่วย เล่นเป็นกลุ่มโดยรู้จักรอให้ถึงรอบของตนเอง
❤️พัฒนาการเด็ก 3 ปี 6 เดือน
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : ยืนขาเดียวนาน 5 นาที ใช้แขนรับลูกบอลได้
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : แยกรูปทรงเรขาคณิตได้ 3 แบบ ประกอบชิ้นส่วนของรูปภาพที่
ถูกตัดออกเป็น 3 ชิ้นได้ เขียนรูปวงกลมตามแบบได้
ภาษาพูด : พูดถึงเหตุการณ์ที่พึ่งผ่านไปใหม่ๆได้ พูด”ขอ”หรือ”ขอบคุณ”หรือ”ให้”ได้
ความเข้าใจภาษา : วางวัตถุไว้ข้างหน้าและข้างหลังได้ตามคำสั่ง เลือกจัดกลุ่มวัตถุตามประเภทของเสื้อผ้าได้
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : ใส่เสื้อผ่าหน้าได้เองได้เองโดย ไม่ต้องติดกระดุม บอกเพศตนเองได้
❤️พัฒนาการเด็ก 4 ปี
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : เดินลงบันไดสลับเท้า กระโดดขาเดียวได้อย่างน้อย 2 ครั้ง
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : วาดรูปสี่เหลี่ยมได้ ใช้กรรไกรปลายมนตัดกระดาษได้
ภาษาพูด : พูดเป็นประโยคติดต่อกัน เล่าเรื่องให้ผู้อื่นฟังได้โดยมีความหมาย และเหมาะสมกับโอกาส
ความเข้าใจภาษา : เลือกวัตถุที่มีขนาดใหญ่-เล็กได้ถูกต้อง เข้าใจบุพบท
นำของไปวางไว้ข้างหน้า ข้างหลัง ข้างบน ข้างใต้ ถูกต้อง
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : ใส่กระดุมขนาดใหญ่ได้เอว
ควบคุมการขับถ่ายอุจจาระและปัสสาวะตอนกลางวันได้
เล่นบทบาทสมมุติ
❤️พัฒนาการเด็ก 5 ปี
กล้ามเนื้อมัดใหญ่ : เดินต่อส้นเท้า รับลูกบอลที่กระดอนขึ้นจากพื้นได้
กล้ามเนื้อมัดเล็ก : จับดินสอได้ถูกต้อง เขียนรูปสามเหลี่ยม ตามแบบได้
ภาษาพูด : เล่าถึงเรื่องราวในอดีตได้ ตอบได้ว่าเมื่อวานทำอะไร
เข้าใจคำคุณศัพท์ เช่น ตอบได้ว่าถ้าเหนื่อย/หนาว/หิว จะทำอย่างไร
ผลัดกันพูดคุยกับเพื่อนในกลุ่ม
ความเข้าใจภาษา : เลือกสีได้ 8 สีตามคำสั่งเลือก ของตามหมวดหมู่ได้ เช่นรูป สัตว์ รูป อาหาร รูปเครื่องแต่งกาย
สังคมและ การช่วยเหลือตนเอง : แต่งกายเองได้ทั้งหมดโดยไม่ต้องช่วย
ติดกระดุมเสื้อเม็ดเล็กเองได้
เล่นเลียนแบบบทบาทของผู้ใหญ่ได้
“พัฒนาการเด็กแต่ละวัย เป็นเรื่องสำคัญที่ผู้ปกครองความให้ความใส่ใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วง 5 ขวบปีแรก ที่สมองมีการพัฒนาอย่างมาก ผู้ปกครองควรหมั่นส่งเสริมพัฒนาการ ให้ลูกน้อย ได้เติบโตตามวัย เป็นเด็กที่สมบูรณ์พร้อม สามารถใช้ชีวิตในสังคมต่อไปได้อย่างงดงาม หมอขอเอาใจช่วยคุณพ่อคุณแม่ทุกๆคนนะคะ การได้เห็นลูกน้อย เติบโต ในแต่ละช่วงวัย เป็นสิ่งที่มีคุณค่า และมีความสุขมากที่สุด “
เรียบเรียงบทความโดย
พ.ญ พิมพิกา ตันติธรรมวงศ์ (หมอแอม)
กุมารแพทย์ ประจำพิมพิกาคลินิก
